Niet alleen koolhydraten, maar ook eiwitten hebben een effect op je bloedsuikers. Hoeveel effect hebben eiwitten en wat doet dat met je insuline behoefte? Hoe moet je omgaan met insuline voor eiwitten?
Eiwitten laten je glucose stijgen, maar langzamer dan koolhydraten
Misschien is het je opgevallen dat bij het eten van een hamburger dat je een paar uur later alsnog omhoog ging. Of wellicht ben je al koolhydraatarm aan het eten, maar merk je alsnog een langzame verhoging van je waardes na het eten. Dat komt door eiwitten!
Wat zijn eiwitten?
Eiwitten bestaan uit bouwstenen genaamd aminozuren. In de spijsvertering worden door enzymen de eiwitten afgebroken tot aminozuren. Deze aminozuren kunnen vervolgens gebruikt worden als bouwstenen voor spieren, zenuwen en vitale organen, maar ook tot hormonen, enzymen en neurochemicals.
Eiwitten kunnen we uit verschillende soorten voedsel halen. Voedsel wat rijk is aan eiwitten zoals eieren, kaas en vlees hebben daarnaast nog eens geen tot weinig koolhydraten. Eiwitten vind je ook in plantaardige varianten zoals bonen, zaden en noten, maar daar zitten minder eiwitten in en weer meer koolhydraten en vetten.
Eiwitten als bron van glucose: Gluconeogenese
Volgens Dr Bernstein bestaan dierlijke eiwitten voor 20% uit daadwerkelijke eiwitten. Je stukje vlees is dus 20% eiwitten, de rest vet, water etc. Dr Bernstein geeft hier aan dat per 170 gram vlees er ongeveer 6 gram eiwitten inzitten.
Je lever kan langzaam die eiwitten omzetten in glucose. Niet alle eiwitten worden omgezet, tot zo’n 36% wordt omgezet in glucose. Het omzetten van glucose door je lever heet gluconeogenese.
Hoe zit het met vet?
Vet kan niet worden omgezet in glucose, maar het vertraagt wel de koolhydraten piek. Als je koolhydraten eet gecombineerd met vet en / of eiwitten, dan komt de piek later.
Een vette pizza met veel kaas zal een veel latere piek hebben en de pizza doet er dus veel langer over om tot glucose te worden omgezet.
Een hoog vetgehalte kan ook insulineresistentie teweegbrengen. Weleens een hardnekkige hoge waarde gehad na het eten van die pizza? Juist, door het vet dus.
Hoeveel insuline heb je nodig voor eiwitten?
Het kan lastig zijn om uit te vogelen hoeveel insuline en wanneer je deze insuline moet geven. Heb je een sensor, check dan vooral even je trendlijn om te zien wanneer het effect van de eiwitten begint. Of prik een paar keer extra. Ik kan je een paar tips geven om je om weg te helpen, maar het verschilt per persoon. Start met deze tips en pas ze aan naar jouw behoefte.
Als richtlijn kan je jouw koolhydraten ratio aanhouden, en voor de helft van de eiwitten insuline geven. Afhankelijk of dat genoeg is (je blijft mooi stabiel), te weinig (komt hoger uit na een aantal uur) of teveel (gaat richting een hypo) kan je dat percentage aanpassen. Zelf geef ik insuline voor 40% van de eiwitten die ik neem.
Rekenvoorbeeld:
Bestaat je maaltijd uit 20 gram eiwitten? Neem dan als startpunt 10 gram. Pak je koolhydraat ratio hierbij, bijvoorbeeld 1 eh per 10 gram koolhydraten. In dat geval spuit je voor de eiwitten 1 eenheid extra bovenop je bolus voor de aanwezige koolhydraten.
Insuline voor eiwitten met een insuline pomp
De meeste insuline pompen kunnen een vertraagde bolus afgeven. Toen ik nog een pomp had deed ik een vertraagde bolus voor de eiwitten die 3 uur duurde. Afhankelijk van het soort eiwitten wat je eet en hoeveel vet erbij zit kan je deze bolus nog extra verlengen.
Insuline voor eiwitten met injecties (Multiple daily injecties: MDI)
Als je pennen gebruikt om insuline toe te dienen heb je twee opties. Je zult of een tweede keer moeten spuiten met kortwerkende insuline voor je eiwitten op een later moment. De tweede optie is om “R insulin / Regular insulin” te gebruiken, wat hier in Nederland de naam Actrapid heeft.
1: Twee keer spuiten met kortwerkende insuline voor eiwitten
Heb je een kortwerkende, meestal Novorapid hier in Nederland, tot je beschikking? Als je weet wanneer je eiwitten beginnen te werken, bijvoorbeeld 1 a 2 uur na het eten, dan moet je spuiten voor dat moment. Hou hier rekening mee met de inwerktijd van je kortwerkende (vaak 20 minuten).
2: Regular Insulin (Actrapid) voor eiwitten
Kan je via je arts Actrapid krijgen? Top! Actrapid is een “oudere” insuline, in het Engels aangeduid met Regular of R insulin. Deze insuline is de perfecte match voor het koolhydraatarm eten. De werking en piek van Actrapid is bijna hetzelfde als het verwerken van proteïne in het lichaam. Actrapid begint te werken na 40 minuten en heeft een heel geleidelijk verloop.
Actrapid is iets minder effectief dan de moderne kortwerkende insuline. Als startpunt kan je aanhouden om je dosis keer 1,5 te doen.
Rekenvoorbeeld met Actrapid:
Voor 20 gram eiwitten geef ik insuline voor 50% van de eiwitten. Dat is dus 10 gram eiwitten. Mijn kh ratio is 1 op 10. Dat zou betekenen dat ik 1 extra eenheid insuline zou geven voor het eiwiten gedeelte van mijn eten. Spuit ik het met Actrapid? Dan is het 1 x 1,5 = 1,5 eenheden met R.
Wat zijn mijn ervaringen met insuline voor eiwitten?
Ik heb zowel met de pomp, kortwerkend en Actrapid gewerkt voor eiwitten. Actrapid werkt het best omdat de piek van de insuline precies past bij die van de eiwitten. Heb ik de juiste hoeveelheid insuline gevonden dan zie je dat ook gelijk aan mijn waardes: ze blijven heel stabiel. Bijkomend voordeel is ook dat ik eerst nu mijn kortwerkende insuline geef en daarna gelijk Actrapid. Daarmee vergeet ik het ook niet om het later nog te spuiten.
Met een pomp is het ook te doen, doordat met een verlengde bolus de insuline geleidelijk wordt afgegeven.
Twee keer kortwerkende kan ook, maar zelf heb ik de voorkeur voor bovenstaande methodes.
Conclusie: spuit insuline voor je eiwitten!
Het maakt niet uit hoe je insuline toedient, als je maar insuline geeft voor je eiwitten. Doe je dat niet, zal je zien dat je hoger uitkomt dan wenselijk, en ook misschien wel een tijdje hardnekkig hoog blijft zitten. Probeer met deze tips te kijken wat voor jou werkt qua insuline voor eiwitten en pas aan waar nodig.
Heb jij nog een tip voor insuline spuiten voor eiwitten? Laat een reactie achter onder dit artikel.